Περιγραφή
Η παρούσα εργασία είναι μία μελέτη περίπτωσης του βιβλίου της Πηνελόπης Δέλτα Παραμύθια και Άλλα. Επιλέχτηκαν να αναλυθούν οι τέσσερις από τις εφτά ιστορίες του έργου, δύο παραμύθια, “Η Καρδιά της Βασιλοπούλας” και “Πρωτοχρονιάτικο Παραμύθι”, και δύο ιστορικά αφηγήματα “Ο Φόρος της Δόξας” και “Μεσολογγίτικα Χριστούγεννα”, ώστε να μελετηθεί αφενός το διαφορετικό είδος (παραμύθι, ιστορικό αφήγημα) και αφετέρου η διαφορετική θεματολογία και εικονογράφηση των τεσσάρων παραμυθιών. Στόχος της έρευνας είναι η διερεύνηση του ενδυματολογικού κώδικα των ηρώων στις εικονογραφήσεις των δύο χρονικά διαφορετικών εκδόσεων (1915 και 1998), των τεσσάρων παραμυθιών, του βιβλίου “Παραμύθια και Άλλα”. Ειδικότερα, διερευνώνται τα παρακάτω θέματα και για τις δύο χρονικά διαφορετικές εκδόσεις:
(α) ο ρόλος των ηρώων και η σχέση τους με τον ενδυματολογικό κώδικα (β) η αγκύρωση κειμένου και εικόνας (γ) η συγκριτική μελέτη του ενδυματολογικού κώδικα των συμμετεχόντων από τους εικονογράφους στις δύο διαχρονικά διαφορετικές εκδόσεις του ίδιου παραμυθιού (δ) οι προσαρμογές που γίνονται στην εικονογράφηση του παραμυθιού σε σχέση με τη χρονολογία έκδοσης (παλαιότερη και σύγχρονη έκδοση).
Ο λόγος επιλογής διερεύνησης του ενδυματολογικού κώδικα των ηρώων, είναι διότι η ερευνήτρια υποθέτει ότι η ενδυμασία των ηρώων πιθανά να προσαρμόζεται στην εποχή στην οποία δια- δραματίζονται οι ιστορίες και επιπλέον, οι ιστορίες και τα ενδύματα να χαρακτηρίζονται από μια παραδοσιακότητα. Από την άλλη, η ενδυμασία αποτελεί έναν σημειολογικό κώδικα για τις ανθρώπινες κοινωνίες, ο οποίος δηλώνει τις κοινωνικές διαφοροποιήσεις και καταστάσεις, τα επαγγέλματα, τις αντιλήψεις, τα ιδεώδη των λαών, την ηλικία, το φύλο, την εποχή, την οικονομική κατάσταση, το πολιτισμικό επίπεδο, τις αρχές και παραδόσεις, την εθνικότητα και πολλά άλλα στοιχεία. Το θεωρητικό πλαίσιο της έρευνας εστιάζει στη σημειωτική θεωρία του Γάλλου σημειολόγου Roland Barthes, στην ανάλυση των κειμένων με βάση τη θεωρία της Δομικής Σημαντικής του Greimas, και στη θεωρία για την ανάλυση της εικόνας.
Η πρωτοτυπία της παρούσας έρευνας εστιάζει στο γεγονός ότι ο ενδυματολογικός κώδικας δεν έχει αποτελέσει αντικείμενο έρευνας στην εικονογράφηση των ελληνικών παραμυθιών.
